Menü

Yeni Orta Asya Jeopolitiği - SSCB'nin Bitiminden 11 Eylül Sonrasına

Mohammad-Reza Djalili
  • Kategori: Siyaset
  • Yayıncı: Bilge Kültür Sanat
  • Yazar: Mohammad-Reza Djalili

Sovyetler Birliğinin çöküşünü takiben uzun zamandır uluslararası siyaset sahnesinde yer almayan ve Mackinderin ifadesiyle tarihin coğrafî ekseni olan Orta Asya birdenbire uluslararası siyasette ağırlığını hissettirmeye başlamış ve yeni bir jeopolitiğin doğmasına yol açmıştır. 11 Eylül olaylarını takiben çok kısa bir süre içinde enerji ağırlıklı jeopolitiğine terörle mücadele boyutu da eklenmiştir.
Bu eser, yayınlandığı ilk yıl, pek çok ünlü siyaset bilimcinin de kabul ettiği gibi İngilizcede bile benzeri bulunmayan bir kaynak olarak kabul edilmiştir. Orta Asyanın tarihine yapılan kısa bir yolculuktan sonra özellikle bağımsızlığına yeni kavuşan beş Orta Asya cumhuriyetinin ekonomik, sosyal ve siyasî durumları ele alınmaktadır. Özellikle Orta Asya ve Hazar bölgesi petrol ve doğalgaz rezervleri ile boru hatlarının güzergâhları üzerinde çok ayrıntılı bilgi verilmekte, Rusya, Çin, Afganistan, Hindistan ve Pakistan ile İranın ve Türkiyenin çıkarlarını yakından ilgilendiren enerji meseleleri ve siyasî ilişkiler analiz edilmektedir.
Orta Asyanın sosyal yapısı, uyuşturucu üretim ve sevkiyatı, köktenci ve aşırı din akımlarının gelişmesi ve yayılma durumu, ABD ve AB ile olan ilişkiler, uluslararası çekişmeler, enerji ve terör gibi akla gelebilecek her türlü konu derinlemesine incelenmiştir.
Bu bakımdan özellikle dış politikayla uğraşan araştırmacılar ve akademisyenler, Dışişleri Bakanlığı diplomatları, stratejik araştırma merkezleri, Orta Asya ile Hazar bölgesinde yatırım yapmayı düşünen girişimciler ve Orta Asyaya ilgi duyan herkes için bu kitap temel bir eser niteliği taşımaktadır.
Yazarlarından Mohammad Reza Djalili Cenevre Uluslararası Yüksek Etütler Enstitüsünde profesör olup İran, Orta Doğu, Kafkasya ve Orta Asya üzerinde eserleriyle tanınmıştır.
Diğer yazar Thierry Kellner ise aynı Enstitüde uluslararası ilişkiler direktörüdür. Orta Asya, Hazar bölgesi, Çin dış politikası ve enerji konularında çok sayıda makalesi vardır.